Surlar

Surlar, İstanbul’un çevresini saran, Bizans Dönemi’nde yapılmış savunma amaçlı duvarlardır. Kent geliştikçe duvarlar da yeniden inşa edilmiştir. Bugün görülen surlar yaklaşık 20 kilometre uzunluğundadır. Genellikle Kara Surları, Marmara Surları ve Haliç Surları olarak isimlendirilmektedirler. Haliç Surları 5,5 kilometre, Kara Surları 7,5 kilometre, Marmara Surları ise 9 kilometredir.

Kara Surları’nın en önemli bölümü 5. yüzyılın başlarında II. Theodosios tarafından inşa ettirilmiştir. Bu surlar üç bölümden oluşmaktadır: Hendek, dış sur, iç sur. Hendekler bugün genellikle bostan denen tarım alanları haline gelmiştir. Sura bitişik ve yaklaşık 50 metre aralıklarla yer alan, birçoğu yıkılmış 96 burç bulunmaktadır. İç surlarla dış surlar arasında kapı ve geçişlerle bağlantı sağlanmıştır. Dış surlarda daha küçük burçlar yer almaktadır. Bütün bu hendek, burç, dış ve iç surların toplam eni 70 metredir. Bu duvarlar Bizans ve Osmanlı Dönemi boyunca defalarca onarılmıştır.

Marmara ve Haliç Surları’nın önünde hendek ve dış sur yoktur. Bu surlar tamamen deniz kenarında inşa edilmiş ve önlerinde bir kara parçası olması engellenmiştir. Bunların kalınlığı yaklaşık 3-4 metre, yüksekliği ise 15 metredir. Burçlar yaklaşık 20 metredir, Marmara tarafında 103, Haliç tarafında 94 burç vardır.

Surların üzerinde bazıları büyük, bazıları küçük çok sayıda kapı vardır. Kapıların çoğu Yenikapı, Eğrikapı, Silivrikapı, Edirnekapı, Kumkapı, Ayakapı, Bahçekapı gibi bulunduğu semte adını vermiştir. Bazı bölgelerde büyük ölçüde yok olsa da surlar hala kentin en önemli simgeleri arasındadır. 1980 yılından beri restorasyonlarla korunması için çaba harcanan bu duvarlar UNESCO Dünya Mirası listesindedir.